حلال (Solvent) به ماده ای اطلاق می شود که قابلیت حل کردن یک ماده دیگر را در خود دارد. عموما بین حل کننده و حل شونده واکنشی رخ نمی دهد و ماده جدیدی تولید نمی شود.به عنوان مثال هنگامی که آب در یک ماده قطبی حل می شود، به دلیل نیرویی که از طرف حلال به مولکول های آب وارد می شود، مولکول های آب از هم جدا شده و در بین مولکول های حلال قرار می گیرند.
- حلال ها قابلیت حل کردن مایعات، گازها و جامدات را دارند بدون اینکه تغییری در ماهیت ماده حل شونده ایجاد کنند.
- اغلب محلول ها در طبیعت شامل یک حلال و چند ماده حل شونده هستند آب دریا نمونه ای از این محلول ها است.
- آب معروف ترین و فراوانترین حلال معدنی موجود در جهان ماست که به آن لقب حلال جهانی نیز داده شده است.
به طور کلی حلال به ماده ای گفته می شود که قابلیت حل کردن یک ماده دیگر را در خود دارد. حلال بخش عمدهٔ محلول را تشکیل می دهد. به جزئی که حل شونده را در خودش حل می‌کند و معمولاً بیشترین درصد از محلول را تشکیل میدهد، حلّال گفته می شود.
به محلول هایی که حلال آن ها آب است محلول آبی میگویند. اغلب فرایندهای زیست شیمیایی از قبیل هضم، جذب و سوخت و ساز مواد غذایی در محلول آبی انجام میشود.
در صنایع شیمیایی تعداد زیادی از واکنش ها گرچه در محیط آبی انجام میشود اما حلال های دیگری نیز وجود دارد مانند: هگزان، اتانول، استون، حلال 410 که به این حلال ها حلال های آلی میگویند.به محلول حاصل از حلال های آلی محلول غیرآبی میگویند.
حلال های شیمیایی عموما در دمای محیط مایع هستند اما به صورت جامد (حلال های یونی) یا گاز (کربن دی اکسید) نیز وجود دارند.
فهرست مطالب
انواع حلال
انواع حلال ها را میتوان به صورت زیر تقسیم کرد:
- حلال آبی
- حلال آلی
- حلال قطبی
- حلال غیر قطبی
- کاربرد حلال
حل کردن یک ماده در یک ترکیب دیگر می تواند با هدف های متفاوتی صورت گیرد:
- تنظیم ویسکوزیته
- زدودن یک ماده از روی سطح ماده دیگر
- خالص سازی
- تغییر در ویژگی ها و خواص مواد
- استخراج یک ماده جدید
حلال های شیمیایی موجود در بازار مواد شیمیایی :
- استون
- متانول
- اتانول، اتیل الکل
- تولوئن، حلال رنگ
- بنزن، حلال شیمیایی سمی و قدرتمند
- سیکلوهگزانون، حلال صنایع چسب و رزین
- زایلین
- اتانول آمین، مونو اتانول آمین،دی اتانول آمین،تری اتانول آمین
- متیل اتیل کتون یا بوتانون
- متیلن کلراید، دی کلرو متان
