استات یا اتانوات گروه گسترده و کاربردی از مواد شیمیایی هستند که از استیک اسید تهیه می‌شوند. این مواد شیمیایی دارای کاربردهای فراوانی در صنایع دارویی، بیولوژیکی و … هستند و از آن‌ها برای تولید نمک یا استرها استفاده می‌کنند. استات‌ها شامل سه ماده نمک، استر و آنیون هستند و عمده‌‌ترین کاربرد آن‌ها در تولید پلیمر است. در ادامه استات‌ها، انواع آن‌ها و کاربردهایشان را بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم، اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
فرمول شیمیایی
استات‌ها از طریق حذف اتم هیدروژن اسیدی از اسید استیک یا همان CH3COOH تولید می‌شوند. این واکنش در نهایت به تولید استر استات یا نمک استات می‌انجامد. نمک‌های استات نیز از آنیون استات همراه با یک کاتیون ( اتم یا مولکول با بار مثبت) ایجاد می‌شوند و آنیون استات دارای فرمول شیمیایی [-CH3CO2] است.
انواع استات ها
استات‌ها به طور کلی به دو دسته زیر تقسیم بندی می‌شوند.
·نمک استات
نمک استات نوعی یون است که از خنثی سازی اسید توسط باز تولید می‌شود. در این نمک هر مولکول با بارمثبت با مولکولی با بارمنفی در تعادل است.
·استراستات
استراستات‌ها نیز از طریق واکنش اسیدها با مولکول‌های هیدروکسیل دار مثل الکل‌ها به وجود می‌آیند.
در ادامه انواع استات‌ها را بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم.
استات سلولز
دی استات سلولز که معمولا از آن به عنوان دی استات نام می‌برند نوعی پلیمر مصنوعی است که از ترکیب سلولز با اسید استیک تولید می‌شود. در واقع این ماده از دو گروه عملکردی استیل در هر واحد مولکول سلولز D-anhydroglucopyranose تشکیل می‌شود. استفاده از این ماده برای نخستین بار در ایالات متحده رواج یافت و امروزه دارای کاربردهای گسترده‌ای در صنعت است. به طوری که از آن در تهیه استات‌های فلزی و همچنین بعضی فرآیندهای چاپ استفاده می‌کنند. از وینیل استات نیز در پلاستیک سازی استفاده می‌شود. استات سلولز در تولید فیلم‌های عکاسی، منسوجات و استرهای آلی فرار مثل استات اتیل و بوتیل کاربرد دارد.
متیل استات
میتل استات (MeOAc) به اسید استیک متیل استر یا متیل اتانوات معروف است. به عبارتی این ماده نوعی استر کربوکسیلات با فرمولاسیون CH3COOCH3 است. این مایع دارای قابلیت اشتعال است و بوی نامطبوعی دارد که همانند بوی بعضی پاک کننده‌های لاک ناخن و چسب‌ها است. این ماده می‌تواند حین تنفس و یا عبور از روی پوست شما روی آن اثر منفی داشته باشد. همچنین تماس چشمی آن موجب آسیب احتمالی دائمی و تحریک و سوختن چشم می‌گردد. متیل استات با تحریک پوست موجب قرمزی، خارش، خشک شدن و ترک خوردن پوست و بیماری‌های پوستی می‌شود. تنفس این ماده شیمیایی موجب تحریک بینی و گلو می‌گردد. لازم به ذکر است که متیل استات دارای نقطعه اشتعال بالاتری نسبت به استون است و دارای خاصیت آبگریزی است.
اتیل استات
نوع دیگری از استات‌ها، اتیل استات با فرمول C4H8O است و مایعی بی رنگ با بویی شیرین و مشخص است. از این ماده عمدتا در پاک کننده‌های لاک ناخن، چسب‌ها و در کافئین سازی استفاده می‌کنند. با توجه به کاربردهای گسترده این ماده می‌توان گفت که اتیل استات از جمله حلال‌های پرکاربرد است. از جمله کاربردهای این حلال می‌توان به استفاده در رنگ‌ها، عطرها، لاک‌ها، مخلوط‌های تمیزکننده، کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک و در آزمایشگاه‌ها اشاره نمود.
سدیم استات
سدیم استات NaCH3COO یا به اختصار NaOAc نوعی نمک سدیم استیک اسید است و کاربردهای فراوانی دارد. سدیم استات نمک سدیم آلی و حاوی استات است. این نمک به صورت پودری و رطوبت ساز بوده و حلالیت بسیاری در آب دارد. از این ماده به عنوان مواد افزودنی در صنایع تولید بتن، مواد غذایی، پدهای حرارتی و محلول‌های بافر استفاده می‌کنند.
کلسیم استات
این ماده یک ترکیب شیمیایی از نمک کلسیم اسید استیک با فرمول Ca(C2H3O2) است. در صنعت این ماده با نام استاندارد استات کلسیم معروف است. اما اتانوات کلسیم نام سیستماتیک این ماده شیمیایی است. فرم بی آب سدیم استات رطوبت سازی بالایی دارد. از این رو مونوهیدرات فرم آن خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب در آب، استون، اتانول و بنزن محلول است اما در متانول و هیدرازین حلالیت کمی دارد.
اتیل وینیل استات
اتیل وینیل که آن را به عنوان پلی می‌شناسند یک کوپلیمر از اتیلن و ونیل استات است که درصد وزنی وینیل استات در آن بین 10 تا 40 درصد متغیر بوده و مقدار باقیمانده را اتیلن تشکیل می‌دهند. از وینیل استات در ساخت دیگر مواد شیمیایی صنعتی نیز استفاده می‌کنند. این ماده کاربرد بسیاری در صنایع بسته بندی و ساختمان برای ساخت چسب دارد. همچنین در ساخت رنگ، کاغذ و منسوجات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این وینیل استات به عنوان پوشش در فیلم‌های پلاستیکی بسته بندی مواد غذایی و اصلاح کننده نشاسته مواد غذایی نیز کاربرد دارد.
کاربردهای صنعتی استات‌ها
کاربرد اصلی استات‌ها در صنعت به عنوان حلال است و از آن در ساخت رنگ‌ها، انواع جوهر و روکش‌ها استفاده می‌کنند. پلی وینیل الکل از وینیل استات تولید می‌شود و در تهیه رنگ‌های متعددی به کار می‌روند. همچنین پلی وینیل استات نیز به عنوان یک چسب چوب عالی کاربردهای فراوانی دارد.
از اتیل استات نیز به عنوان حلالی قوی در مصارفی مانند صنعت چاپ، رنگ، آزمایشگاه و جلادهنده‌ها و در آبکاری استفاده می‌کنند. از دیگر استات‌های کاربردی می‌توان به استات سلولز به عنوان اولین الیاف مصنوعی اشاره نمود. از این نوع استات معمولا در تولید کارت‌های بازی، قاب‌های عینک و تولید پوشک استفاده می‌کنند. همچنین نمک‌های استات نیز دارای کاربردهای گسترده‌ای در صنعت هستند. به طوری که از استات پتاسیم به عنوان ماده نگه دارنده مواد غذایی و از استات آلومینیوم به عنوان ضدعفونی کننده استفاده می‌کنند.
نقش استات‌ها در بدن
استات پیش ساز در بدن استیل کوآنزیم آ است که سلول‌ها به منظور سنتز اسیدهای چرب و کلسترول برای استفاده در ساخت غشای سلولی از آن استفاده می‌کنند. بر اساس فرمول زیر نمک‌های سدیم اسیدهای آلی (NaOA) می‌توانند به +H متصل شوند.
NaOA + H2CO3 –> HOA + NaHCO3
به منظور کاهش +H، ترکیبات آلی باید به H2O و CO2 متابلولیز گردند. استات سدیم وزن مولوکلی 136 دالتون را دارد و پایین بودن PK آن موجب شده در مایعات بدن کاملا از هم جدا شوند. این ماده بیشتر در بافت‌های محیطی و به مقدار خیلی کمتر در کبد متابولیزه می‌شود و با گرفتن +H به تولید استیل کوآنزیم آ به عنوان یک محصول واسطه می‌پردازد. استیل کوآنزیم آ می‌تواند وارد چندین مسیر متابولیک مانند چرخه کربس، سنتز اسیدهای چرب، تشکیل جسم کتونی، گلوکونئوژنز شود و فرآیند بافرینگ تا زمانی که دکربوکسیله کاملا صورت گیرد به تاخیر می‌افتد.
خرید استات ها
همانطور که اشاره شد استات‌ها انواع مختلفی دارند و دارای کاربردهای گسترده‌ای در صنایع هستند. این ماده شیمیایی توسط شرکت‌های مختلفی با کیفیت‌های متفاوت تولید می‌شود. از این رو برای اینکه استات‌ها بهترین عملکرد ممکن را داشته باشند سنتز و میزان خلوص آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. در نتیجه باید آن‌ها را از فروشگاه‌ها و شرکت‌های معتبر خریداری نمود. یکی از نام آشنا‌‌ترین و با سابقه‌‌ترین مجموعه‌ها در این حوزه نویان شیمی است که به صورت تخصصی در زمینه واردات و خرید و فروش انواع مواد شیمیایی از برترین برندها و با قیمت مناسب فعالیت دارد. بنابراین صاحبان مشاغل می‌توانند استات را در حجم‌های مورد نیاز خود با مراجعه به سایت نویان شیمی سفارش دهند و طی مدت زمان کوتاهی تحویل بگیرند.
