کلروفرم مایعی با بوی تند، شیرین و بی‌رنگ است. این مواد شیمیایی یک ترکیب آلی است که ساختار آن از یک اتم کربن و سه اتم کلر تشکیل شده است. فرمول شیمیایی کلروفرم CHCl3 است. کلروفرم همچنین در تعدادی از کاربردهای صنعتی به‌عنوان حلال و در تولید رنگ‌ها و آفت‌کش‌ها استفاده می‌شد. با این‌حال، به دلیل خطرات سلامتی و زیست‌محیطی، استفاده از کلروفرم در سال‌های اخیر به طور قابل‌توجهی کاهش‌یافته است. در ادامه کلروفرم، ویژگی، کاربردها و مزایا و معایب آن را بیشتر مورد بررسی قرار می دهیم، از این رو پیشنهاد می کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- تاریخچه کلروفرم
- ویژگی کلروفرم
- مشخصات فیزیکی کلروفرم
- مشخصات شیمیایی کلروفرم
- خطرات کلروفرم
- کاربرد کلروفرم
- · کاربردهای کلروفرم در زمان گذشته
- · کاربردهای کلروفرم در زمان حال
- مزایای کلروفرم
- معایب کلروفرم
- نحوه مصرف کلروفرم
- راه‌های شناسایی کلروفرم
- جایگاه کلروفرم در زندگی بشر
- قیمت کلروفرم در بازار
- خرید کلروفرم از نویان شیمی
تاریخچه کلروفرم
کلروفرم توسط محققانی برجسته کشف و به مرحله تولید رسید کلروفرم در سال 1381 توسط شیمیدان فرانسوی اوژن سوبرن کشف شد که آن را از استون peopanone-2 و همچنین اتانول از طریق اثر پودر سفیدکننده کلر هیپوکلریت کلسیم تولید کرد. از این مواد تولید شده اولین بار در سال 1847 برای جراحی استفاده شد. پزشک آمریکایی ساموئل گوتری نیز این ترکیب را تولید کرد او در ابتدا از این مواد شیمیایی به عنوان بیهوش کننده استفاده کرد. اما بعدها مشخص شد کلروفرم یک مواد شیمیایی سمی است. یوستوس فون لیبیش شیمیدان دیگر نیز به همین ترکیب دست یافت.
ویژگی کلروفرم
کلروفرم این مواد شیمیایی یک حلال آلی قدرتمند است و زمانی به طور گسترده به‌عنوان بیهوشی استفاده می‌شد. ویژگی‌های این مواد سمی را به دو بخش مشخصات فیزیکی و شیمیایی تقسیم کرده‌اند.
مشخصات فیزیکی کلروفرم
ـ مایعی بی‌رنگ و فرار
ـ بوی تند و زننده
ـ فرمول شیمیاییCHCl3
ـ نقطه ذوب63.5 درجه سانتیگراد
ـ نقطه‌جوش: 61.2 درجه سانتیگراد
ـ چگالی: 1.483 گرم بر سانتی متر مکعب
ـ حلالیت در آب: 0.8 گرم در لیتر
ـ شاخص انکسار: 1.446
مشخصات شیمیایی کلروفرم
ـ ترکیب آلی متشکل از یک اتم کربن، یک اتم هیدروژن و سه اتم کلر
ـ حلال غیرقطبی
ـ قابل‌تولید از واکنش استون و سفیدکننده
ـ قابلیت واکنش با آلکن‌ها برای تولید تری کلرواتان
ـ قابلیت واکنش با هیدروکسید سدیم برای تولید فرمات سدیم و کلرید سدیم
خطرات کلروفرم
کلروفرم این ماده شیمیایی خطرناک می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی ایجاد کند. مهم است که برای محافظت از خود در برابر قرارگرفتن در معرض این ماده احتیاط کنید. سرگیجه، تهوع، استفراغ، سردرد، گیجی، ازدست‌دادن هماهنگی، بیهوشی، آسیب کبدی، آسیب کلیوی، سرطان و مرگ عوارض ناشی از قرارگرفتن در معرض کلروفرم است. نکته قابل‌توجه در مورد این مواد شیمیایی خطرناک این است که باید در زمان استفاده مراقب پوست و چشم خود باید باشید.
کاربرد کلروفرم
کلروفرم این مواد شیمیایی بسیار قوی کاربردهای مرحله‌ای داشته است. محققان و شیمی‌دانان این کاربردها را این‌گونه تعریف کرده‌اند:
· کاربردهای کلروفرم در زمان گذشته
بیهوشی: کلروفرم زمانی به طور گسترده به‌عنوان یک مواد بیهوشی مورداستفاده بوده است. کلروفرم مزایای زیادی نسبت به بیهوشی‌های دیگر آن زمان داشت از جمله عمل سریع، بوی مطبوع و سرعت بیهوشی بیمار بااین‌حال، به دلیل سمیت آن، دیگر برای بیهوشی از این مواد استفاده نخواهد شد.
· کاربردهای کلروفرم در زمان حال
حلال: کلروفرم یک حلال قدرتمند برای مواد آلی است. از آن در صنایع مختلف از قبیل صنایع دارویی، صنایع شیمیایی، صنایع نساجی و آزمایشگاه‌های شیمی و زیست‌شناسی برای حل‌کردن موادی مانند چربی، روغن، و رزین استفاده می‌شود.
صنعت داروسازی: کلروفرم به‌عنوان حلال در تولید برخی از داروهای درمانی، استخراج آلکالوئیدها از گیاهان دارویی، سنتز برخی از داروها، حلال در تولید کپسول‌ها و شربت مورداستفاده قرار می‌گیرد.
صنعت شیمی: کلروفرم به‌عنوان ماده اولیه در سنتز برخی از مواد شیمیایی مانند تولید رنگ و رزین، حلال در سنتز مواد شیمیایی آلی و تولید چسب و درزگیر استفاده می‌شود.
آزمایشگاه‌های شیمی: کلروفرم به‌عنوان معرف در برخی از آزمایش‌های شیمیایی مانند حل‌کردن مواد شیمیایی آلی، نگهداری بافت‌های آلی و حلال در برخی از آزمایش‌ها قابل‌استفاده است.
به دلیل خطرات سلامتی و زیست‌محیطی، بسیاری از کاربردهای کلروفرم با مواد شیمیایی ایمن‌تر جایگزین شده‌اند.
برخی از جایگزین‌های کلروفرم عبارت‌اند از:
ـ اتانول
ـ ایزوپروپانول
ـ استون
ـ دی کلرومتان
مزایای کلروفرم
این مواد قوی بی‌رنگ و فرار با بوی تند به دلیل حلالیت قوی و قدرت حل‌کنندگی بسیار بالا، مزایای فراوانی در صنایع از خود به‌جای گذاشته است.
- حلالیت قوی: این مواد شیمیایی طیف وسیعی از مواد آلی از جمله چربی‌ها، روغن‌ها، آلکالوئیدها، رزین‌ها و مواد رنگی را حل می‌کند.
- فرار بودن: کلروفرم به‌سرعت تبخیر می‌شود که این امر جداسازی کلروفرم از مواد حل شده را آسان کرده است.
- نقطه‌جوش پایین: کلروفرم در دمای نسبتاً پایین می‌جوشد. این حلال مناسبی برای موادی که به گرما حساس هستند خواهد بود.
- قیمت ارزان: این مواد شیمیایی در مقایسه با برخی از حلال‌های دیگر ارزان‌تر است.
- قدرت ضدعفونی‌کنندگی: کلروفرم به‌راحتی می‌تواند برخی از میکروب‌ها و قارچ‌ها را از بین ببرد.
- خاصیت بی‌حس‌کنندگی: این مواد فوق‌العاده درگذشته به‌عنوان یک بی‌حس‌کننده عمومی استفاده می‌شد.
معایب کلروفرم
کلروفرم این مواد ارزان و قابل‌دسترس مزایای بسیاری در زمینه‌های مختلف دارد اما مصرف نادرست و بی‌رویه آن تأثیرات بسیار مضری بر محیط‌زیست به‌جای خواهد گذاشت.
- سمی بودن: استشمام کلروفرم در فضای های بسته باعث سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ خواهد شد.
- سرطان‌زا بودن: کلروفرم به‌عنوان یک ماده سرطان‌زا در سرتاسر جهان شناخته شده است. استفاده بی‌رویه آن باعث سرطان ریه، کبد و کلیه خواهد شد.
- مضر برای محیط‌زیست: این مواد شیمیایی پرکاربرد می‌تواند به آب‌های زیرزمینی نفوذ کند و محیط‌زیست و حیات‌وحش را به خطر بیندازد.
- غیر قابل‌اشتعال: کلروفرم یک ماده غیر اشتغال است؛ اما همین مواد در مجاورت شعله آتش تجزیه می‌شود و گازهای سمی از خود تولید می‌کند.
نحوه مصرف کلروفرم
اگر به هر دلیلی اشخاص نیاز به استفاده از کلروفرم داشته باشند باید نسبت به نحوه مصرف اطلاعات خود را بالا ببرند. در زمان مصرف به گزینه‌های زیر باید توجه داشت.
ـ از این مواد فقط در مکان‌های با تهویه مناسب استفاده شود. در صورت استشمام بلافاصله به هوای تازه باید رفت.
ـ در حین استفاده از دستکش، ماسک و عینک استفاده شود.
ـ در صورت بروز هر گونه علائم مسمومیت مانند حالت تهوع، استفراغ، سردرد و سرگیجه فوراً به پزشک مراجعه شود.
راه‌های شناسایی کلروفرم
چند روش برای تشخیص و شناسایی کلروفرم وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- بوی تند: کلروفرم بوی تند و تیزی دارد که شبیه بوی اتر است. وجود اتم‌های کلر در مولکول‌های کلروفرم دلیل این بوی بد خواهد بود.
- نقطه‌جوش: نقطه‌جوش کلروفرم 61.2 درجه سانتیگراد برآورد شده است. برای پی بردن به این مواد باید مقداری از نمونه را به نقطه جوش رساند.
- حلالیت: این مواد شیمیایی بسیاری از مواد آلی مانند چربی‌ها، روغن‌ها و رزین‌ها را حل می‌کند. با حل‌کردن نمونه در کلروفرم و مشاهده انحلال آن می‌توان به وجود کلروفرم پی برد.
موارد بالا مربوط به نحوه تشخیص از لحاظ ویژگی‌های فیزیکی خواهد بود. اما راه تشخیص صحیح و درست از طریق آزمایش‌ها شیمیایی امکان‌پذیر است. برخی از راه‌های شیمیایی عبارت‌اند از:
- آزمایش‌های شیمیایی: برای پی‌بردن به کلروفرم از طریق آزمایش‌ها شیمیایی می‌توان به دو صورت انجام داد. با اضافه‌کردن محلول ید به محلول کلروفرم، رنگ قهوه‌ای ایجاد می‌شود. با افزودن محلول نیترات نقره به محلول کلروفرم، رسوب سفید کلرید نقره ایجاد می‌شود.
- دستگاه‌های کروماتوگرافی: این دستگاه عمل کروماتوگرافی را به دو صورت انجام می‌دهد.
- کروماتوگرافی گازی: با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی به‌راحتی می‌توان کلروفرم را از سایر مواد جدا کرد و در نهایت شناسایی کرد.
- کروماتوگرافی مایعی: با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایعی یک تکنیک جداسازی برای شناسایی کلروفرم است که به‌راحتی می‌توان کلروفرم را از سایر مواد جدا و شناسایی کرد.
جایگاه کلروفرم در زندگی بشر
امروزه شاهد بسیاری از مواد شیمیایی پرکاربرد هستیم که برای زندگی بشر بسیار خطرناک است. کلروفرم نیز یکی از این مواد شیمیایی است که درگذشته به‌عنوان یک ماده بیهوشی مورداستفاده بوده است. اما با این‌وجود در صنایع شیمیایی از این ماده استفاده می‌شود.
در حال حاضر آب‌های آشامیدنی بشر به‌سرعت آلوده می‌شوند. عوامل اجرایی محلی همان شهرداری‌ها در سراسر جهان برای کلرزنی آب آشامیدنی از ترکیب آب و کلر استفاده می‌کنند که احتمال تبدیل‌شدن به کلروفرم بسیار زیاد است. تا کنون راه‌حلی برای این موضوع بیان نشده است. اما امیدواریم در آینده بسیار نزدیک از شر این ماده شیمیایی خطرناک خلاص شویم.
قیمت کلروفرم در بازار
شرکت‌های تجاری بسیاری در تولید و ارائه این مواد شیمیایی مشغول به فعالیت هستند به همین دلیل نحوه تولید و کیفیت کلروفرم با یکدیگر متفاوت است. این کیفیت متفاوت و نحوه تولید بر قیمت کلروفرم تأثیر می‌گذارد. متقاضیان بسته به نیاز خود می‌توانند کلروفرم باکیفیت‌تری با قیمت بالاتری را تهیه کنند.
خرید کلروفرم از نویان شیمی
کلروفرم این ماده بی بو و بی‌رنگ که بسیار تند و زننده است و به‌راحتی با تولید گازهای سمی می‌توانند منجر به مرگ انسان‌ها شود. این ماده شیمیایی یک حلال ناقطبی و پرکاربرد است که در سنتز ترکیبات آلی به کار می‌رود. برای خرید کلروفرم به سایت نویان شیمی مراجعه کنید. این شرکت تولیدکننده طی سال‌های فعالیت خود در زمینه تولید محصولات شیمیایی توانسته رضایت متقاضیان را به تولیدات خود جلب نماید و محصولات خود را با بالاترین خلوص و کیفیت و مناسب‌ترین قیمت ارائه می‌دهد. جهت آشنایی بیشتر با تولیدات نویان شیمی و خرید محصول مد نظر خود در حجم دلخواه پیشنهاد می‌کنیم به وب‌سایت این شرکت مراجعه کنید.
